Wielu z nas często nie zdając sobie sprawy, prowadzi nieprawidłowy tryb odżywiania, zakwaszając w ten sposób swój organizm. Produkty, które na pierwszy rzut oka wydawać by się mogły odżywcze i bogate w składniki mineralne, w rzeczywistości są dużym obciążeniem dla całego organizmu. Skutki prowadzenia takiego stylu odżywiania mogą mieć bardzo poważne konsekwencje.

 

Czym jest zakwaszenie organizmu?

Zakwaszenie organizmu to nic innego jak zaburzenie poziomu kwasowo – zasadowego w organizmie. Zakwaszanie organizmu to wytwarzanie przez organizm pod wpływem spożywanych produktów większości substancji o pH kwaśnym. Dla przypomnienia wskaźnik pH waha się w przedziale od 0-14. Substancje, gdzie wartość wynosi poniżej 7 wskazuje na odczyn kwaśny, zaś powyżej 7 odczyn zasadowy. Jeśli wskaźnik wynosi równo 7, wówczas świadczy to o odczynie obojętnym. Naturalne pH krwi ludzkiej natomiast znajduje się pomiędzy 7,35 a 7,45, a więc jest delikatnie zasadowe.

 

Produkty szczególnie wpływające na zakwaszanie organizmu

Choć większość ludzi sobie w ogóle nie zdaje sprawy, to jednak z pozoru zwykłe produkty, które spożywamy każdego dnia doprowadzają do zakwaszania naszego organizmu. Szczególnie na zakwaszanie organizmu wpływają produkty obfitujące w siarkę, fosfor oraz chlor. Organizm, który jest zakwaszony, nie pracuje w sposób prawidłowy. Produkty, które przyczyniają się do zakwaszenia organizmu to m.in. jaja, ryby, tłuszcze, nabiał, pieczywo, wędliny, mięso, kawa, czarna herbata, słodycze, alkohol, papierosy.

 

Inne przyczyny zakwaszania organizmu

Oprócz pierwiastków kwasotwórczych zawartych w żywności, wpływ na zakwaszanie organizmu mają też reakcje jakie zachodzą w organizmie. Podczas spalania białek, tłuszczów czy węglowodanów, w organizmie powstaje kwas węglowy. Jest on usuwany zwykle poprzez płuca. Do zakwaszania organizmu przyczynia się też w znacznej mierze stres, przeciążenie umysłowe, brak aktywności fizycznej bądź przesilenie fizyczne organizmu, zbyt szybkie tempo życia, ciągły pośpiech.

 

Produkty o działaniu odkwaszającym (alkalizującym)

Produkty o działaniu alkalizującym są bogate w magnez, wapń, sód, potas. Produktami takimi są np. świeże mleko, śmietana, kasza gryczana, kasza jaglana, migdały, warzywa (szpinak, brokuły, rzodkiewka, marchewka, pomidor, seler, buraki, cukinia) oraz niektóre owoce (jabłka, banany, maliny, truskawki, brzoskwinie, kiwi, arbuzy, cytrusy).

Pierwsze objawy zakwaszenia organizmu

Skutkami zakwaszenia organizmu w pierwszej kolejności dotknięty jest układ nerwowy i wszystkie czynności organizmu z tym związane. Układ nerwowy odpowiada m.in. za utrzymanie stałej temperatury ciała, pracę serca, nerek, sposób trawienia, prawidłowe oddychanie, energię i poziom motywacji. Pierwsze charakterystyczne objawy zakwaszenia organizmu to np. zmęczenie, wyczerpanie, bóle głowy, bóle stawów, wzmożone wypadanie włosów, łamliwość paznokci, problemy ze skórą, zgaga, wzdęcia, ociężałość ciała, zwiększona drażliwość, nerwowość.

Skutkiem zakwaszenia organizmu są też problemy z przemianą materii co powoduje problem z utratą zbędnych kilogramów i uniemożliwia wydalanie szkodliwych substancji z organizmu. W następstwie może dojść do grzybic, zapalenia spojówek, astmy, miażdżycy, rwy kulszowej, chorób wrzodowych, reumatyzmu, kamicy żółciowej czy nawet chorób nowotworowych. Zdarza się że powyższe objawy są skutkiem chorób jakiegoś z narządów i nie jest to kwestia zakwaszenia organizmu. Zatem przed rozpoczęciem kuracji odkwaszającej organizm, warto najpierw skontaktować się z lekarzem i zbadać pod kątem prawidłowości funkcjonowania narządów układu pokarmowego.

 

Nadmiar kwasów w organizmie

W sytuacji, gdy w organizmie znajduje się nadmiar kwasów, jest on magazynowany w tkance łącznej. Nadmiar tych kwasów wpływa destrukcyjnie na wymianę płynów odżywczych, spowolnienie funkcji filtrowania, odprowadzanie z organizmu szkodliwych składników. W sytuacji kiedy ilość magazynowanych płynów przerośnie pojemność tkanki łącznej, wówczas nadmiar kwasów będzie gromadził się w stawach, co w konsekwencji prowadzi do powstania kwaśnych związków w mięśniach.

 

Sposoby uniknięcia zakwaszenia organizmu

Nieświadome spożywanie każdego dnia produktów kwasotwórczych, może w konsekwencji doprowadzić do zakwaszenia organizmu. Aby uniknąć systematycznego zakwaszania organizmu należy zachować balans pomiędzy produktami kwasotwórczymi, a produktami o właściwościach alkalizujących. Pożądany stosunek tych produktów to 80 (zasadotwórcze) do 20 (kwasotwórcze). Aby tak było, należy przede wszystkim ograniczyć potrawy ciężkie, tłuste. Produktami, które tworzą potrawy kwasotwórcze to pokarmy wysoko przetworzone i wysokokaloryczne, posiłki pochodzące z restauracji szybkich dań, jak np. pizza, kebaby i inne tego typu pokarmy. Produktami spożywczymi równie skłonnymi do zakwaszania organizmu są m.in. mięsa, tłusty nabiał, słodycze, ryby, tłuszcze, kawa, czarna herbata, alkohol.

Aby nie doszło do zakwaszenia organizmu powinno się też stosować odpowiednie diety, takie które nie polegają na spożywaniu produktów wysokobiałkowych czy wysokotłuszczowych. Dieta bezpieczna pod względem zakwaszania organizmu to taka, która pozwala zachować równowagę w spożywanych produktach. W diecie tej posiłki są różnorodne i dostarczają dla organizmu cennych właściwości. Oprócz zmiany sposobu odżywiania warto też jeść warzywa, w tym jak najwięcej warzyw surowych, pić duże ilości wody (jonizowaną, mineralną, źródlaną oraz z dodatkiem soku z cytryny). W sposobie odżywiania warto kierować się zasadą im prościej tym lepiej, a im bardziej naturalnie tym zdrowiej.

 

Jak zbadać czy organizm jest zakwaszony?

Najbardziej wiarygodnym i miarodajnym sposobem pomiaru w zakresie zakwaszenia organizmu byłoby zbadanie pH krwi. W przypadku gdyby pH krwi wskazywało odczyn kwasowy, świadczyłoby to już o bardzo poważnym stadium zakwaszenia organizmu czyli o kwasicy. Zatem warto nie ryzykować i lepiej sprawdzać poziom zakwaszenia organizmu w inny sposób który określany jest mianem całodobowego bilansu pH moczu. Polega on na kupieniu w aptece zwykłych pasków do pomiaru pH i badania w toalecie moczu w pięciu różnych porach dnia. Pierwszy pomiar powinien być zrobiony zaraz po przebudzeniu, a kolejne pomiary cyklicznie co kilka godzin. Dobrym rozwiązaniem jest notowanie wszystkich uzyskanych wyników. Po dokonaniu ostatniego wyniku warto połączyć wszystkie zanotowane pomiary, tak aby utworzył się z tego wykres. Jeżeli z naniesionych punktów widać ewidentne skoki wskaźnika pH, świadczy, że równowaga kwasowo-zasadowa jest w normie. Jeśli natomiast z połączonych punktów oznaczających wynik pomiaru rysuje nam się linia prosta lub lekko unosząca się ku górze, świadczy to o zakwaszeniu organizmu. Poszczególne pomiary, dokonane w ciągu dnia zazwyczaj bywają różne, ponieważ jest to uzależnione od czasu przyjęcia posiłku. Najniższy poziom pH ewidentnie jest zauważalny tuż po przebudzeniu, a największy zwykle po zjedzeniu obfitego posiłku.

 

Ciekawostki związane z zakwaszaniem

Cennym źródłem substancji zasadowych są przyprawy takie jak majeranek, tymianek, oregano, pieprz, gorczyca, papryka, koper, szczypiorek, pietruszka. Produktami neutralnymi pod względem kwasotwórczym i zasadotwórczym są masło, orzechy, oleje naturalne (np. olej lniany, kokosowy, oliwa z oliwek). Warzywa szczególnie polecane w diecie alkalicznej to warzywa zielone i kiełki roślin. Pomimo iż w diecie alkalicznej jajka nie są zalecane, to jednak od czasu do czasu można pozwolić sobie na spożycie ekologicznych, wiejskich jajek. Co więcej dieta alkaliczna wpływa tez pozytywnie na leczenie refluksu żołądkowego.

 

Kiedy należy stosować dietę alkalizującą?

Zalecane jest stosowanie diety alkalizującej (zasadowej) szczególnie w sytuacji gdy odczuwane są zawroty głowy, zgaga, bóle głowy, ogólne osłabienie, zmęczenie, nudności, kwaśny bądź gorzki smak w ustach utrzymujący się przez kilka dni, mroczki przed oczami. Dieta zalecana jest też osobom, które nie czują się najlepiej i chciałyby zmienić swój styl odżywiania.

 

Jadłospis diety alkalicznej

Dieta alkaliczna polega na utrzymaniu pH krwi w normie. Utrzymanie równowagi kwasowo – zasadowej zapobiega powstawaniu różnych chorób, w tym chorób nowotworowych, wieńcowych oraz otyłości. Dieta alkaliczna zakazuje następujące produkty: cukier i wszelkie słodycze, jajka, ryż, produkty mączne, ryż, kaszę jęczmienną, makaron, niezdrowe tłuszcze, płatki owsiane. W czasie stosowania tej diety należy również unikać kawy, czarnej herbaty, alkoholu oraz nikotyny.

 

Zobacz 7-dniowy jadłospis diety odkwaszającej organizm

Dzień pierwszy

 

Śniadanie: truskawkowo-kokosowe-chia

Składniki:

• 1 szklanka gotowanego quinoa
• 5 łyżek nasiona chia
• 1,5 szklanki mleka migdałowego
• 1/2 szklanki ćwiartek truskawek + kilka plasterków truskawek
• 2 łyżki stołowe kawałków migdałów
• 2 łyżki stołowe niesłodzonych rozdrobnionych płatków kokosowych

Przygotowanie:
Dzień przed, wieczorem ugotować nosiona quinoa i przygotować truskawkowe chia poprzez połączenie truskawek, mleka migdałowego i blendować do momentu uzyskania gładkiej masy. Przelać do słoika i dodać nasion chia oraz dobrze wymieszać. Przykryć pokrywką i wstawić do lodówki na noc. Rano przełożyć do miski, dodać posiekanych migdałów, kokosa oraz kilka plasterków truskawek.

 

Obiad: sałatka na słodko i słono

 

Składniki:

• 1 duża główka sałaty masłowej
• 1/2 świeżego ogórka w plastrach
• nasiona 1 całego granatu
• 1 awokado pokrojone w kostkę
• 1/4 szklanki łuskanych pistacji, posiekanych

Dressing – składniki:

• 1/4 filiżanki octu jabłkowego
• 1/2 szklanki oliwy z oliwek extra virgin
• 1 rozgnieciony ząbek czosnku

Przygotowanie
Porwać ręcznie liście sałaty do salaterki. Dodać resztę składników i wymieszać z sosem sałatkowym.

 

Dzień drugi

 

Śniadanie: jabłko w kremowej masie

Składniki:

• 1/2 szklanki namoczonych surowych orzechów nerkowca (moczyć od 20 minut – 1 godziny)
• 1/2 szklanki migdałów
• 1/2 szklanki mleka kokosowego
• 1/2 łyżeczki wanilii
• 1 szklanka posiekanych jabłek
• 1/3 szklanki walcowanego, bezglutenowego owsa
• 1 łyżka nasiona konopii

Przygotowanie:
Zmiksuj orzechy nerkowca, migdały, mleko oraz wanilię w mikserze na gładką masę. Ułóż warstwami w szklance lub kubku: zmiksowana wcześniej masa, jabłko, owies, nasiona konopii

 

Obiad: zawijane liście sałaty na ostro

Składniki:

• 1 sałata masłowa
• 1/2 awokado
• 1 łyżeczka posiekanej bazylii
• mała garstka szpinaku
• 1 łyżeczka posiekanej kolendry
• 1/4 czerwonej cebuli, pokrojona w kostkę
• 1 pomidor w plasterkach lub posiekany
• sól morska i pieprz

Przygotowanie
Rozłożyć awokado na liściach sałaty, posypać bazylią, kolendrą, czerwoną cebulą, pomidorem, solą i pieprzem. Dodać szpinak i złożyć na pół.

 

Dzień trzeci

 

Śniadanie: jagodowe smoothie z masłem migdałowym

Składniki:

• 2 szklanki świeżego szpinaku
• 2 szklanki niesłodzonego mleka migdałowego
• 1 szklanka dowolnych owoców: mrożonych jagód, truskawek lub winogrona
• 1 banan
• 4 łyżki masła migdałowego
• 1 łyżka nasion chia

Przygotowanie
Szpinak i mleko migdałowe blendować jako pierwsze. Następnie dodać pozostałe składniki z wyjątkiem nasion chia i zmiksować ponownie. Na końcu dodać nasiona chia i miksować na wolnych obrotach, w przypadku jeżeli blender nie ma możliwości regulacji obrotów to wymieszać nasiona chia ręcznie. Odstawić na kilka minut.

 

Obiad: makaron z jarmużowym pesto

Składniki:

• 1 pęczek jarmużu
• 2 szklanki świeżej bazylii
• 1/4 szklanki oliwy z oliwek extra virgin
• 1/2 szklanki orzechów włoskich
• 2 limonki świeżo wyciskane
• sól morska i pieprz
• makaron z wodorostów

Przygotowanie:
Dzień przed namoczyć orzechy. Dodać wszystkie składniki do blendera i miksować na gładką masę. Przygotowaną masę dodać do namoczonego wcześniej w ciepłej wodzie makaronu. Udekorować plasterkami szparagów, szpinakiem lub pomidorami.

 

Dzień czwarty

 

Śniadanie: jabłko z masłem migdałowym i owsem

Składniki:

• 2 szklanki bezglutenowego owsa
• 1,5 szklanki mleka kokosowego
• 1/3 szklanki masła migdałowego
• 1 szklanka startego zielonego jabłka
• 1 łyżeczka cynamonu

Przygotowanie:
Do miseczki dodać mleko kokosowe, masło migdałowe i dobrze wymieszać. Dodać tarte jabłko. Przykryć pokrywką lub folią aluminiową i włożyć do lodówki na noc. Jeżeli owies będzie zbyt gęsty to dodać trochę mleka kokosowego, udekorować cynamonem.

 

Obiad: sałatka oraz dressing z avocado

Składniki – dressing avocado:

• 1 awokado
• 1 łyżka sproszkowanego kminku
• 2 limonki świeżo wyciśnięte
• 1 szklanka przefiltrowanej wody
• 1/4 łyżeczki soli morskiej
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• szczypta pieprzu cayenne, opcjonalnie 1/4 łyżeczki wędzonej papryki

Składniki – dressing cytrynowy:

• 1/4 szklanki masła sezamowego
• 1/2 szklanki filtrowanej wody
• sok z połówki cytryny
• 1 ząbek przeciśniętego czosnku
• 3/4 łyżeczki soli morskiej
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• czarny pieprz

Składniki – sałatka:

• 3 szklanki posiekanego jarmużu
• 1/2 szklanki posiekanych brokułów
• 1/2 szklanki makaronu z wodorostów, namoczonego i osuszonego
• 1/3 szklanki pomidorów koktajlowych, przekrojonych na pół
• 2 łyżki stołowe nasion konopii

Przygotowanie:
Delikatnie uparuj kapustę i brokuły (prze około 4 minuty), odstaw a następnie wymieszaj z cukinią i makaronem z wodorostów i dodaj dużą ilość dressingu avocado. Wymieszaj. Dodaj pomidory koktajlowe i wymieszaj ponownie. Ułóż na talerzu jarmuż oraz brokuły, skrop je dressingiem z cytryny. Następnie dodaj zrobioną wcześniej sałatkę, udekoruj całość nasionami konopii.

 

Dzień piąty

 

Śniadanie: jagodowo – szpinakowe smoothie

 

Składniki:

• 2 szklanki świeżego szpinaku
• 2 szklanki niesłodzonego mleka migdałowego
• 1 szklanka mrożonych jagód
• 1 banan
• 1 łyżka oleju kokosowego
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• 2 łyżki stołowe masła migdałowego

Przygotowanie:

Szpinak i mleko migdałowe zmiksować jako pierwsze, następnie dodać pozostałe składniki i zmiksować na gładką masę

 

Obiad: quinoa z fasolą adzuki

Składniki:

• 1 szklanka quinoa lub ryżu brązowego
• 2 puszki fasoli adzuki
• 4 zielone cebule w plasterkach
• 2 limonki świeżo wyciśnięte
• 4 wyciśnięte ząbki czosnku
• 1 czubata łyżeczka kminku
• 2 pokrojone awokado
• mała garść posiekanej kolendry

Przygotowanie:
Ugotuj quinoa lub ryż. Podczas gotowania ugrzej fasolę na małym ogniu. Wymieszaj z cebulą, sokiem z limonki, czosnkiem i kminkiem. Niech smaki łączą się przez 10-15 minut. Udekorować fasolą adzuki, awokado i kolendrą.

 

Dzień szósty

 

Śniadanie: owsianka z quinoa

Składniki:

• 1/2 szklanki płukanego quinoa
• 1 puszka mleka kokosowego
• 1 łyżeczka cynamonu
• 1 łyżeczka nasion chia
• 1 łyżeczka nasion konopii

Przygotowanie:
Połączyć wszystkie składniki z wyjątkiem nasion konopii i gotować przez 10-15 minut, do momentu aż cały płyn się wchłonie. Posypać nasionami konopii.

 

Obiad: tajska sałatka z quinoa

Składniki – dressing:

• 1 łyżka ziaren sezamu
• 1 łyżeczka posiekanego czosnku
• 1 łyżeczka świeżej wyciśniętej cytryny
• 3 łyżeczki octu jabłkowego
• 2 łyżeczki bezglutenowego tamari
• 1/4 szklanki masła sezamowego
• 1/2 łyżeczki soli
• 1/2 łyżeczki oleju sezamowego

Składniki – sałatka:

• 1 szklanka parzonego quinoa
• 1 duża garść rukoli
• 1 pokrojony pomidor
• 1/4 czerwonej cebuli pokrojonej w kostkę

Przygotowanie:
Sparzyć jedną szklankę quinoa a następnie odstawić na krótką chwilę. Następnie dodać rukolę, pokrojone pomidory oraz cebulę. Dodać również dressing i wymieszać łyżką.

 

Dzień siódmy

 

Śniadanie: chia’owa rozkosz

Składniki:

• 1 szklanka niesłodzonego mleka migdałowego lub kokosowego
• 4 łyżki nasion chia
• 1/2 łyżeczki wanilii
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• 1 łyżka płatków kokosowych
• 1/4 szklanki posiekanych orzechów, np. migdałów lub orzechów nerkowca

Przygotowanie:
Wieczorem przed dodać do słoika nasiona chia, mleko, wanilię, cynamon oraz posiekane orzechy. Bardzo dobrze rozmieszać i włożyć do lodówki na noc. Następnego dnia rano ponownie wymieszać i rozdzielić na 2-3 miski. Posypać na wierzchu świeżymi owocami, kawałkami orzechów kokosowych lub posiekanymi orzechami.

 

Obiad: azjatycki dressing sezamowy z makaronem

Składniki – dressing:

• 2 łyżki stołowe masła sezamowego
• 2 łyżeczki bezglutenowego tamari
• 1/2 łyżeczki nektaru kokosowego
• 1/2 łyżeczki świeżo wyciśniętej cytryny
• 1 wyciśnięty ząbek czosnku

Składniki – sałatka z makaronem:

• 1 posiekana szalotka
• 1 łyżka surowych ziaren sezamu
• makaron z wodorostów
• Opcjonalnie: plasterkowana czerwona papryka lub marchew

Przygotowanie:
W misce wymieszać dokładnie wszystkie składniki dressingu. Następnie przez około 10 minut moczyć makaron z wodorostów aby stał się miękki. Następnie do odcedzonego makaronu, w misce, dodać dressing, szalotkę i dokładnie wymieszać. Posypać na górze ziarnami sezamu.

Podsumowanie

Zakwaszanie organizmu to często nieświadome działanie na skutek niewłaściwego sposobu odżywiania. Prawidłowa proporcja produktów zasadotwórczych do kwasotwórczych powinna wynosić 80 do 20. Niestety zwykle produkty spożywane przez nas są dokładnie w odwrotnych proporcjach, czyli zjadamy głównie produkty kwasotwórcze (ok. 80%), a produkty zasadotwórcze stanowią ok. 20% dziennego jadłospisu. Z pomocą przychodzi nam dieta alkaliczna, która w głównej mierze nie polega na redukcji tkanki tłuszczowej, tak jak to jest w przypadku większości diet. Zadaniem diety alkalicznej jest zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. Głównym celem diety alkalicznej (zasadowej) jest zmiana sposobu odżywiania, tak aby zamiast większości produktów kwasotwórczych, które do tej pory stanowiły podstawę naszego jadłospisu, przeważały produkty zasadotwórcze.

Prostymi, a bardzo skutecznymi sposobami, o działaniu alkalizującym jest np. picie (szczególnie z rana i na czczo) wody z cytryną, spożywanie dużej ilości zielonych warzyw. Warto również spożywać zdrowe tłuszcze i orzechów, ograniczyć nabiał oraz mięsa w codziennej diecie, wyeliminować w miarę możliwości sytuacje stresujące. Warto zatem od czasu do czasu zwrócić uwagę na to co jemy, jak wpływa na nasz organizm oraz ile wartościowych składników dostarczamy do naszego organizmu. Jak ze wszystkim najlepiej jest zachować równowagę i nie popadać w skrajności. Jednak dobrze jest zwracać uwagę na sposób odżywiania, aby poprzez własną wygodę nie popaść w poważne problemy zdrowotne.